بررسی نقش لکوسیتوزیس و سرعت سدیمانتاسیون بالا بعنوان عوامل پروگنوستیک در سکته های مغزی ایسکمیک حاد

زمینه و هدف: در آینده نزدیک، سکته مغزی دومین علت شایع مرگ و ناتوانی در بسیاری از نواحی دنیا خواهد بود. شناسایی پیشگویی کننده های مرگ و سرانجام ناخوشایند در این بیماران می تواند عوارض و مرگ و میر ناشی از این بیماری را از طریق بکارگیری روش های درمان و اداره مناسب بیماران پرخطر کاهش دهد. لوکوسیتوز و افزایش سرعت سدیمانتاسیون گلبول های قرمز طی مراحل اول سکته مغزی ایسکمیک حاد از عواملی هستند که ممکن است با پیش آگهی ارتباط داشته باشند. هدف از این مطالعه، ارزیابی این دو متغیر بعنوان عوامل پیش بینی کننده پیش آگهی در بیماران دچار سکته مغزی ایسکمیک حاد می باشد. روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی، 150 بیمار دچار سکته مغزی ایسکمیک حاد بررسی شدند (طول مدت بررسی13 ماه و محل انجام تحقیق بیمارستان امام تبریز بود). تعداد گلبول های سفید خون و سرعت سدیمانتاسیون گلبول های قرمز در روز پذیرش بیمار و 3 روز بعد اندازه گیری شدند. ضمناً سابقه ریسک فاکتورهای زمینه ای (دیابت، فشارخون بالا، بیماری قلبی، هیپرلیپیدمی، مصرف سیگار) و یافتـه های معاینه عصبی و سی تی اسکن و وضعیت بیـمار در روز پذیرش و ترخیص (بر اساس مقیاس rankin) تعیین گشت. بیماران در سه گروه: فوت شده طی بستری، ترخیص با وضعیت خوب (مقیاس rankin=0-2) و ترخیص با وضعیت ضعیف (مقیاس rankin=3-5) قرار داشتند. برنامه آماری بکار رفته spss نسخه 13 بود. متغیرهای کمی با استفاده از student t-test (independent samples) و یا paired samples t-test مقایسه شدند. مقایسه در مورد متغیرهای کیفی (categorical) توسط contingency tables و با استفاده از chi-square test و یا fisher's exact test بر حسب شرایط صورت گرفته است. جهت بررسی همبستگی (correlation) از ضریب پیرسون استفاده شده است و بررسی کارایی تست ها و نیز سطح مقاطع مختلف از roc curve استفاده شده است. یافته ها: از 150 بیمار (75 مورد مذکر و 75 مورد مؤنث)، با میانگین سنی 2/8±3/76 (88-48) سال که مورد مطالعه قرار گرفتند 32 (3/21%) بیمار طی بستری فوت شدند، 26 (3/17%) بیمار با وضعیت خوب و 92 (3/61%) با وضعیت ضعیف ترخیص گردیدند. لوکوسیتوز روز اول در بیماران فوت شده و یا مرخص شده با وضعیت نه چندان خوب بطور معنی داری بیشتر بود و افزایش سرعت سدیمانتاسیون گلبول های قرمز در روز اول بطور معنی داری با میزان بیشتر مرگ طی بستری و یا وضعیت ضعیف حین ترخیص همراه بود. در تحلیل چند متغیره، تمامی موارد مذکور بجز سابقه مثبت دیابت قندی، پیش بینی کننده مستقل مرگ و میر و عوارض کوتاه مدت در بیماران بودند (05/0>p). نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که افزایش تعداد گلبول های سفید خون و سرعت سدیمانتاسیون گلبول های قرمز درست پس از سکته حاد ایسکمیک ممکن است با پیش آگهی بدی همراه بوده و کنترل و درمان فوری و دقیق تری را ایجاب می کند. کلید واژه ها: سرعت سدیمانتاسیون گلبول قرمز، لوکوسیتوز، سکته مغزی ایسکمیک. وصول مقاله: 20/6/87 اصلاح نهایی: 20/11/87 پذیرش مقاله: 1/12/87